Tuntutan Autonomi bagi Empat Wilayah

Ekoran tercetusnya rusuhan di Kampung Belukar Semak serta rayuan pemimpin-pemimpin Patani, kerajaan Thamrong telah bersetuju menghantar rombongan penyiasat bagi mengkaji keadaan di empat wilayah tersebut. Suruhanjaya Penyiasat itu diketuai oleh Nai Prakob Bunyaprasop, Gabenor Bahagian Selatan. Turut menganggotai Suruhanjaya itu ialah Chaem Promyong atau Haji Samsuddin dan Abdullah Long Puteh wakil rakyat Setul. Suruhanjaya telah tiba di Patani pada 3 April 1947. Sebelum ketibaan suruhanjaya itu, Haji Sulung telah mengadakan perjumpaan dengan ahli-ahli Majlis Agama Islam, ulama dan orang-orang kenamaan seluruh Patani pada 1 April untuk merumuskan apa-apa hasrat dan cadangan dari pihak masyarakat Islam Patani kepada suruhanjaya tersebut. Rumusan dari perbincangan itu, Haji Sulung membuat keputusan untuk mengemukakan tujuh tuntutan kepada kerajaan Siam seperti berikut:

1. Perlantikan seorang individu sebagai wakil kerajaan Siam yang berkuasa penuh untuk mentadbir keempat-empat buah wilayah tersebut, iaitu Patani, Yala, Narathiwat dan Setul dan mempunyai kuasa memecat, menggantung atau mengganti pegawai-pegawai kerajaan. Individu ini hendaklah dilahirkan di salah satu daripada keempat-empat buah wilayah tersebut dan perlantikannya hendaklah dengan persetujuan para penduduk di wilayah-wilayah tersebut.

2. Lapan puluh peratus daripada pegawai kerajaan yang akan berkhidmat di wilayah-wilayah tersebut mestilahberagamaIslam.

3. Bahasa Melayu dan bahasa Siam hendaklah dijadikan sebagai bahasa rasmi.

4. Bahasa Melayu hendaklah dijadikan bahasa pengantar di sekolah-sekolah rendah.

5. Undang-undang Islam hendaklah diiktiraf dan dikuatkuasakan di mahkamah Syariah.

6. Kesemua hasil dan pendapatan yang diperoleh daripada keempat-empat buah wilayah itu hendaklah digunakan di wilayah yang berkenaan.

7. Pembentukan sebuah badan yang mempunyai kuasa penuh untuk mengurus kesemua hal-ehwal orang Islam yang berada di bawah tanggungjawab Ketua Negeri (Muhammad Kamal K. Zaman 1996, 17).

Daripada tuntutan itu jelas bahawa Haji Sulung tidak memperjuangkan sebuah negara yang merdeka tetapi sebuah kerajaan autonomi yang mempunyai identiti kebudayaan dan politik yang tersendiri di dalam lingkungan wilayah Melayu. Tuntutan Haji Sulung bagi mendapatkan 80% daripada Pegawai Kerajaan yang beragama Islam untuk berkhidmat di wilayah-wilayah ini bertujuan memastikan tidak akan berlaku sebarang salah faham yang boleh menimbulkan kekacauan di wilayah-wilayah tersebut. Masalah besar yang dihadapi pada masa yang lalu ialah pegawai-pegawai kerajaan, yang kebanyakannya beragama Buddha datang dari wilayah-wilayah lain.

Selain itu, mereka tidak memahami tentang masyarakat, adat-resam dan tatasusila orang Melayu. Mereka tidak dapat menjalankan tanggungjawab dengan sempurna kerana masalah bahasa. Keadaan ini menyebabkan perhubungan di antara pihak pemerintah dengan rakyat menjadi renggang. Sebarang arahan dan maklumat yang disampaikan kepada rakyat sering menimbulkan kekeliruan dan salah faham. Tambahan pula, terdapat juga pegawai-pegawai Siam yang memandang rendah terhadap penduduk-penduduk tempatan. Mereka menganggap orang-orang Melayu sebagai kurang cerdik dan pemalas. Selain itu terdapat juga aduan bahawa pegawai-pegawai Siam terlibat dalam kegiatan jenayah seperti rasuah dan peras ugut. Memandangkan keadaan ini, Haji Sulung berpendapat dengan melatih orang-orang Melayu tempatan sebagai pentadbir, masalah-masalah yang dialami oleh penduduk-penduduk tempatan dapat diatasi.

Berhubung dengan masalah bahasa, Haji Sulung berpendapat oleh kerana majoriti penduduk di wilayah itu terdiri daripada bangsa Melayu maka sewajarnya bahasa Melayu juga dijadikan bahasa rasmi di samping bahasa Siam. Beliau juga menuntut supaya bahasa Melayu dijadikan sebagai bahasa pengantar di sekolah-sekolah kerajaan. Pada pandangan Haji Sulung, hanya dengan cara itu sahaja kedudukan bahasa Melayu dapat dipertahankan.

Dalam hal isu mengenai perundangan Islam dan Mahkamah Syariah, Haji Sulung menuntut supaya kerajaan menyerahkan tanggungjawab itu kepada para ulama untuk menguruskannya. Haji Sulung menganggap campur tangan kerajaan Siam dalam hal ehwal perundangan Islam adalah bertentangan dengan ajaran Islam. Justeru, beliau menuntut supaya Mahkamah Syariah diasingkan daripada kawalan kerajaan.

Dalam mesyuarat yang diadakan dengan suruhanjaya itu, Haji Sulung telah menyerahkan tuntutan rakyat Patani itu. Chaem Promyong atau Haji Mustapha Samsuddin, selaku Chularajamontri, berjanji akan mengemukakan tuntutan tersebut kepada pihak Kerajaan Siam. Malangnya, kerajaan Thamrong bersikap dingin terhadap tuntutan Haji Sulung itu. Dalam jawapannya pada 9 Ogos 1947, melalui surat Kementerian Kehakiman, kerajaan Siam memaklumkan bahawa kerajaan tidak dapat meluluskan tuntutan untuk memisahkan mahkamah syariah dari mahkamah sivil dan juga tuntutan autonomi dengan alasan ia mengubah perlembagaan negeri (Muhammad Kamal K. Zaman 1996, 19).

Perlu juga disebutkan di sini bahawa semasa Haji Sulung mengemukakan tuntutannya, kerajaan Thamrong sedang menghadapi krisis politik dalaman. Pada bulan Mei 1947, pemimpin pembangkang dari parti Demokrat, Khuang Aphaiwong telah mengemukakan undi tidak percaya terhadap kerajaannya (Nik Anuar 1988; Straits Times, 30 Okt. 1947). Dalam keadaan demikian amatlah tidak wajar bagi Thamrong untuk menerima tuntutan Haji Sulung.

Ini kerana jika tuntutan itu diterima ia akan memburukkan lagi suasana politik di Bangkok. Thamrong Nawasawat, Perdana Menteri Siam, mempunyai pandangan politik yang berbeza daripada Pridi berhubung masalah masyarakat minorit. Beliau agak keberatan untuk menerima tuntutan mewujudkan sebuah badan pentadbiran khas bagi keempat-empat wilayah di selatan Siam di bawah tanggungjawab seorang pesuruhjaya tinggi yang beragama Islam.

Beliau berpendapat, dengan menerima tuntutan itu, kerajaan tidak akan lagi mempunyai hak ke atas wilayah tersebut. Di samping itu, sekiranya permintaan orang-orang Melayu diterima, kaum minoriti yang lain juga akan membuat tuntutan yang sama. Akibatnya integrasi nasional akan terjejas. Kerajaan Thamrong sebaliknya membuat peraturan baru bagi orang-orang Islam di empat buah wilayah, iaitu melantik Datuk Yutitam menjadi kadi di wilayah berkenaan yang juga menjadi penasihat undang-undang sivil (Muhammad Kamal K. Zaman 1996, 1921). Datuk Yutitam bagaimanapun hanya diberi kuasa dalam hal-hal yang bersangkutan dengan pesaka, nikah cerai dan fasah sahaja dan bukan dalam hal ehwal Islam keseluruhannya.Datuk Yutitam hanya boleh memberikan pandangan sahaja kepada hakim dan hakim kerajaan boleh menerima atau menolaknya.

Selepas menerima jawapan itu, Haji Sulung bertindak balas dan terus mendesak kerajaan Siam dengan tujuh tuntutan itu. Pihak kerajaan cuba meredakan ketidakpuasaan itu dengan menawarkan jawatan berkenaan kepada Haji Sulung. Haji Sulung tetap menolak. Ekoran penolakan tuntutan itu Haji Sulung menjalankan kegiatannya di masjid-masjid, surau-surau dan pondok-pondok bagi menggerak dan menanam semangat di kalangan rakyat Melayu Patani.

Pada awal Oktober 1947 seorang wartawan British, Barbara Whittingham-Jones, melawat Patani. Beliau mengadakan pertemuan dengan Haji Sulung. Barbara telah di bawa melawat tempat-tempat bersejarah di sekitar Patani, termasuk Kampung Belukar Semak tempat berlakunya pertempuran antara orang-orang Melayu Patani dengan askar-askar Siam pada pertengahan tahun 1946. Pada 3 November 1947, Barbara telah menyiarkan berita tentang penindasan di Patani dalam akhbar Straits Times. Semenjak itu, Patani mula menjadi perhatian masyarakat antarabangsa. Dari saat itu juga pihak berkuasa Siam tempatan mula memusuhi Haji Sulung.