Sikap British terhadap Pergolakan di Patani

Demi menjaga hubungan baik dengan Siam, kerajaan British sedaya upaya cuba mengelak daripada mencampuri urusan politik negeri Siam, terutamanya yang berhubung dengan masalah orang-orang Melayu di empat buah wilayah. Sungguhpun begitu, ini tidak bermakna bahawa pihak British, terutamanya pihak berkuasa British di Tanah Melayu, tidak mengambil perhatian terhadap sebarang perkembangan yang berlaku di wilayah tersebut.Ini kerana sebarang kekacauan yang berlaku di wilayah tersebut sedikit sebanyak akan menjejaskan juga keselamatan negeri-negeri Melayu dalam Persekutuan Tanah Melayu.

Peristiwa penahanan Tuan Guru Haji Sulung serta pengikut-pengikutnya oleh pihak berkuasa Siam pada 16 Januari 1948 telah mendorong pihak British memberikan perhatian serius terhadap keadaan di empat wilayah, khususnya di Patani. British bimbang bahawa, sekiranya pihak berkuasa Siam meneruskan dasar penindasan terhadap orang-orang Melayu, kekacauan mungkin akan berlaku, yang mungkin melibatkan juga orang-orang Melayu di Semenanjung. Penahanan Tuan Guru Haji Sulung bukan sahaja telah menimbulkan kemarahan di kalangan pengikut pengikutnya malahan juga mendapat simpati dari kalangan pemimpin-pemimpin Melayu di SemenanjungTanah Melayu.

Pada pandangan pemimpin-pemimpin Melayu Semenanjung Tuan Guru Haji Sulung adalah seorang pejuang yang cuba mempertahankan kedaulatan agama Islam dan kebudayaan Melayu daripada dicabuli oleh pihak berkuasa Siam. Justeru isu orang-orang Melayu Patani mendapat perhatian utama bagi kebanyakan badan politik dan juga akhbar-akhbar Melayu di Semenanjung. Tetapi yang paling membimbangkan British ialah kemungkinan kesempatan itu akan di ambil leh Pridi untuk mencetuskan kekacauan bagi menjatuhkan kerajaan Khuang Aphaiwong yang didukung oleh Pibul dan sekutu tenteranya.

Oleh hal demikian, tidak hairanlah mengapa British memandang berat terhadap pergolakan di wilayah Selatan Siam. Selain daripada keinginan untuk melihat kestabilan politik wujud di negara itu, pihak British juga tidak mahu melihat perhubungan baik antara Siam dengan Tanah Melayu terjejas disebabkan oleh masalah orang-orang Melayu Patani.

Pada 5 Mac 1948, W.F Thompson, Duta British di Bangkok, telah mengadakan pertemuan dengan Menteri Luar Siam, Phya Srivisar, bagi membincang masalah orang-orang Melayu di Selatan Siam.1 Perlu disebutkan di sini bahawa inilah kali pertama pihak British membangkitkan masalah orang-orang Melayu Patani secara rasmi kepada Kerajaan Siam. Dalam perbincangan singkat itu, Thompson mengemukakan kebimbangan pihak British bahawa sekiranya masalah orang-orang Melayu Patani tidak diatasi kemungkinan perhubungan antara Siam dengan Tanah Melayu akan terjejas.

Sebagai bukti, beliau tegaskan bahawa akhbar-akhbar serta badan-badan politik di Tanah Melayu menuduh kerajaan Siam dengan sengaja menindas orang-orang Melayu. Dakwaan itu agak sukar disangkal kerana Perdana Menteri Khuang sendiri telah membuat pengakuan secara terbuka dalam Parlimen pada 5 March 1948 berhubung keadaan itu. Oleh itu, Thompson berharap Kerajaan Siam akan bertindak segera bagi mengatasinya.

Phya Srivisar memberi jaminan bahawa Kerajaan Siam akan berusaha mengatasi masalah orang Melayu Patani. Namun demikian, beliau menegaskan bahawa usaha Kerajaan Siam untuk mengatasi masalah itu tidak akan berjaya sekiranya Kerajaan British terus membiarkan Tengku Mahmood Mahyideen menjalankan aktivitinya yang menghasut orang-orang Melayu di Selatan Siam supaya menentang kerajaan. Pada pandangan Kerajaan Siam, Tengku Mahmood Mahyideen adalah orang yang bertanggung jawab dalam mencetuskan kekacauan di sana.